Bilindiği üzere, 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 36 ncı maddesinin ikinci fıkrasında, "Teşebbüsler, Bakanlar Kurulu Kararına istinaden yurt dışında kurdukları veya iştirak ettikleri şirketlerde 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 77 nci maddesi hükümleri çerçevesinde aylıksız ve ücretsiz olarak personelini görevlendirebilirler. Bu personelden, söz konusu şirketlerin yönetim ve denetim kurulu üyeliklerinde görevlendirilenler hakkında, 15 inci maddenin ikinci fıkrasının (b) bendi hükümleri uygulanır." hükmü yer almaktadır.

Başkanlığımızın 30/06/1997 tarihli ve 5184 sayılı yazısında, 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 27 nci maddesine göre Koordinasyon Kurulu Kararı ile yurt dışında iştirak edilen şirketlerde de 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 36 ncı maddesinin ikinci fıkrası çerçevesinde aylıksız ve ücretsiz olarak personel görevlendirilmesinin mümkün olabileceği ifade edilmektedir. 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun "Yabancı Bir Memleket veya Uluslararası Kuruluşta Hizmet Alma" başlıklı 77 nci maddesinde, "Yabancı memleketlerin resmî kurumları veya uluslararası kuruluşlarda kurumlarının muvafakati ile görev alacak memurlara, ilgili Bakanın onayı ile (her üç yılda bir Bakan onayı yenilenmek kaydıyla) memuriyeti süresince yabancı memleketlerin resmî kurumlarında on yıla, uluslararası kuruluşlarda yirmi bir yıla kadar aylıksız izin verilebilir. Yukarıdaki fıkraya göre izin alan memurların kadro ile ilişkileri devam eder ve yabancı memleketlerde veya uluslararası kuruluşlarda görevde geçen süreler için emeklilik hakları 5434 sayılı Kanunun 31 inci maddesi hükümlerine uyulmak kaydı ile saklı kalır. Bu kimselerin görevlerine dönmek istemeleri halinde; bu Kanunun sınav veya seçme ile ilgili hükümleri dikkate alınmak suretiyle, yabancı memleketlerde veya uluslararası kuruluşlarda geçirdikleri hizmet sürelerinin her yılı bir kademe ilerlemesine ve her 3 yılı bir derece yükselmesine esas olacak şekilde ve boş kadro bulunduğu takdirde değerlendirilir. " hükmü yer almaktadır.

13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunun 102 nci maddesiyle söz konusu hükümde değişiklik yapılmış olup, anılan değişiklik ile mezkur hükümde yer alan "yabancı memleketler" ifadesi "yabancı memleketlerin resmî kurumları" şeklinde değiştirilmiştir. Ancak, 2011 yılından önce de Başkanlığımızca mezkur hükümdeki "yabancı memleketler" ifadesinin "yabancı memleketlerin resmî kurumları" şeklinde anlaşılması gerektiği şeklinde görüş tesis edilmekteydi.

Bu çerçevede, 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 36 ncı maddesinin ikinci fıkrasında yer verilen teşebbüslerin, Bakanlar Kurulu Kararına istinaden yurt dışında kurdukları veya iştirak ettikleri şirketlerde 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 77 nci maddesi hükümleri çerçevesinde aylıksız veya ücretsiz olarak personelini görevlendirebileceğine ilişkin hükümde ilgili personelin görevlendirilebileceği şirketler açıkça belirlenmiştir. Ancak, anılan hükümde görevlendirme süresine ilişkin herhangi bir sınırlamaya gidilmemiştir. Mezkur hükümde görevlendirmenin 657 sayılı Kanunun 77 nci maddesi hükümleri çerçevesinde yapılacağı belirtilmekte olup, mezkur hükümde geçen "657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 77 nci maddesi hükümleri çerçevesinde" ifadesinden görevlendirmenin ilgili Bakanın onayı ile yapılması, görevlendirmenin süresi ve her üç yılda bir Bakan onayı ile yenilenmesi, aylıksız veya ücretsiz izinli olan personelin kadro veya pozisyon ile ilişkilerinin devam etmesi, aylıksız veya ücretsiz izinli olarak geçen sürelerin emeklilik yönünden değerlendirilmesi, göreve dönmek istemeleri halinde aylıksız izinli olarak geçen sürelerin kazanılmış hak aylığında değerlendirilmesi hususlarının anlaşılması gerektiği değerlendirilmektedir.

Bu itibarla, 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 36 ncı maddesinin ikinci fıkrasında yer verilen teşebbüslerin, Bakanlar Kurulu Kararına istinaden yurt dışında kurdukları veya iştirak ettikleri şirketlerde 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 77 nci maddesi hükümleri çerçevesinde aylıksız veya ücretsiz olarak personelini görevlendirebileceği belirtildiğinden, 657 sayılı Kanunun 77 nci maddesinde yer alan yabancı memleketlerin resmi kurumlarında görev alma halinde verilebilecek on yıllık aylıksız izin süresinin, ilgili Bakanın onayını almak ve her üç yılda bir onayı yenilemek kaydı ile, 399 sayılı KHK'nın anılan hükmü çerçevesinde yapılacak görevlendirmenin süresi hususunda uygulanabileceği mütalaa edilmektedir.