Konu hakkında mülga devlet personel başkanlığınca verilen görüş yazısını sizler için inceledik.

Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin "Geçici personel" başlıklı C bendinde; "Bir yıldan az süreli veya mevsimlik hizmet olduğuna Devlet Personel Başkanlığı ve Maliye Bakanlığının görüşlerine dayanılarak Bakanlar Kurulunca karar verilen görevlerde ve belirtilen ücret ve adet sınırları içinde sözleşme ile çalıştırılan ve işçi sayılmayan kimselerdir." hükmüne yer verilmek suretiyle geçici personelin tanımı yapılmış ve bu personelin ücretlerinin Bakanları Kurulu Kararı ile belirleneceği ifade edilmiştir.

Ayrıca, 31/12/2014 tarihli ve 29222 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 29/12/2014 tarihli ve 2014/7140 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 2015 ve sonrasında uygulanmak üzere yürürlüğe konulan "Özelleştirme Uygulamaları Sonucunda İş Sözleşmeleri Sona Eren Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Geçici Personel Statüsünde İstihdam Edilmelerine İlişkin Esasların Yürürlüğe Konulması Hakkında Karar" ile geçici personelin hakları, yükümlülükleri ve ücretleri düzenlenmiştir. Anılan Kararın "Ücretler" başlıklı 7 inci maddesinde de, geçici personelin brüt ücreti, yiyecek yardımı, aile yardımı ve fazla çalışma ücreti düzenlenmiş ve söz konusu maddenin yedinci fıkrasında da; "(7) Geçici personele, bu Esaslar ve ilgili yıla ilişkin toplu sözleşmelerde yapılması öngörülen ayni ve nakdi ödemeler dışında herhangi bir ad altında ödeme yapılmaz ve sözleşmelere bu yolda hüküm konulmaz." hükmüne yer verilerek, geçici personelin sadece 7 nci maddede ve toplu sözleşmeyle öngörülen mali ve sosyal haklardan istifade edebilecekleri belirtilmiştir.

Geçici personel her ne kadar 657 sayılı Kanunun 4/C maddesinde bir istihdam biçimi olarak düzenlense de; bu personelin hakları, yükümlülükleri, ödev ve sorumlulukları, ücretleri, mali ve sosyal hakları 657 sayılı Kanunda değil, 4/C maddesine göre her yıl için çıkarılan Bakanlar Kurulu Kararlarında düzenlenmiştir. Diğer bir deyişle geçici personel, 657 sayılı Kanunun 4/C maddesinin verdiği yetkiye istinaden kamu kurumlarında istihdam edilmekte ancak 657 sayılı Kanuna tabi bulunmamaktadır. Anayasanın 128 inci maddesinde memurlar ve diğer kamu görevlilerin mali ve sosyal haklarının kanunla ve/veya toplu sözleşme hükümleri ile belirleneceği ifade edilmiş olup, bu kapsamda geçici personelin, anılan Bakanlar Kurulu Kararında belirtilen ödemelerin dışında ek ödemeden yararlanabilmesi için açık bir kanuni düzenleme, Bakanlar Kurulu Kararı, toplu sözleşme hükmü veya Kamu Görevlileri Hakem Kurulu kararı gerekir.

Diğer taraftan, 23/08/2015 tarihli ve 29454 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali Ve Sosyal Haklara İlişkin 2016 ve 2017 Yıllarını Kapsayan 3. Dönem Toplu Sözleşme"'nin "Geçici personele ek ödeme" başlıklı 24 üncü maddesinde; "(1) Ayın veya haftanın bazı günleri ya da günün belirli saatleri gibi kısmi zamanlı çalışanlar ile parça başı ücret vermek suretiyle istihdam edilenler hariç olmak üzere 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (C) fıkrası hükmüne istinaden yürürlüğe konulan Bakanlar Kurulu kararları kapsamında Yüksek Seçim Kurulu ve Türkiye İstatistik Kurumunda istihdam edilen geçici personel ile 29/12/2014 tarihli ve 2014/7140 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilen geçici personele, 1.800 gösterge rakamının memur aylık katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak tutarda ek ödeme verilir. Bunlara kurumlarınca döner sermaye dahil başka bir kaynaktan ek ödeme ve benzeri adla herhangi bir ödeme yapılmaz." hükmü yer almakta olup söz konusu geçici personele 2016 yılından itibaren 3. Toplu Sözleşme hükümleri kapsamında miktarı da belirtilerek ek ödeme verileceği hüküm altına alınmıştır.

Başkanlığımızın 08.02.2016 tarihli ve 796 sayılı yazısında; açtıkları davaların lehlerine sonuçlanması neticesinde ek ödeme almaya hak kazanan geçici personele usulüne uygun olarak verilen ek ödemenin geri alınmasının mümkün bulunup bulunmadığı hususunda görüş talep edilmiş olup mezkur görüşümüzde sorulan soruya binaen mahkeme kararı gereğince ek ödeme verilen ve aksi yönde bir mahkeme kararı bulunmayan geçici personele daha önce usulüne uygun olarak ödenen ek ödemelere ilişkin herhangi bir iadenin mümkün bulunmadığı belirtilmiştir.

Yukarda yer verilen hüküm ve açıklamalar çerçevesinde;

1. 2016 yılından itibaren kamu kurumlarında mezkur Bakanlar Kurulu Kararı gereğince geçici personel statüsünde görev yapan personelin tamamına 1.800 gösterge rakamının memur aylık katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak tutarda ek ödeme verileceği,

2. 2016 yılı öncesi mahkeme kararı gereğince ek ödeme verilen geçici personele de 2016 yılından itibaren 1.800 gösterge rakamının memur aylık katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak tutarda ek ödeme verileceği,

3. 2016 yılı öncesi mahkeme kararı gereğince ek ödeme verilen ve bu kararlar lehlerine kesinleşen geçici personele daha önce usulüne uygun olarak ödenen ek ödemelere ilişkin herhangi bir iadenin mümkün bulunmadığı,

4. Ek ödemeye ilişkin olarak açılan davalar neticesinde mahkeme kararları aleyhine sonuçlanan veya kesinleşen geçici personele mahkeme kararı gereği yapılan ödemelerin söz konusu kararlar çerçevesinde genel hükümlere göre tahsil edilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.