Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğünün konuya dair verdiği görüş yazısı aşağıdaki gibidir.

Başkanlığınızda 5393 sayılı Belediye Kanununun 49 uncu maddesinin 7 nci fıkrası gereğince meclis üyeleri arasından belediye başkan yardımcısı olarak görevlendirilen birinin 5510 sayılı Kanunun 4/a maddesine tabi olarak emekli olduğundan bahisle başkan yardımcılığı görevi karşılığında yapılan ödemelerden sosyal güvenlik destek primi kesilip kesilmeyeceğine ilişkin görüş talep edilen ilgi yazı incelenmiştir.

Bilindiği üzere, sosyal güvenlik destek primi belirli yaş, sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı şartını yerine getirip emeklilik ve yaşlılık aylığı bağlanan sigortalıların yaşlılık aylığı kesilmeden hizmet akdine tabi çalışmaları halinde işverenlerinden, kendi nam ve hesabına tabi çalışmaları halinde kendilerinden alınan primdir.

Diğer taraftan, 5335 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinde, "Cumhurbaşkanı tarafından atanan veya görevlendirilenler, Türkiye Büyük Millet Meclisince yapılan seçimler sonucunda görev verilenler ile yükseköğretim kurumlarının öğretim üyeliklerine ve Sağlık Bakanlığının tabip ve uzman tabip kadrolarına yapılacak atamalar hariç olmak üzere, herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanlar, genel bütçeye dahil dairelerin, katma bütçeli idarelerin, döner sermayelerin, kefalet sandıklarının, sosyal güvenlik kurumlarının ve bütçeden yardım alan kuruluşların kadrolarına açıktan atanamazlar. Diğer kanunların bu fıkraya aykırı hükümleri uygulanmaz.

Herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı anlar bu aylıkları kesilmeksizin; genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, döner sermayeler, fonlar, belediyeler, il özel idareleri, belediyeler ve il özel idareleri tarafından kurulan birlik ve işletmeler, sosyal güvenlik kurumları, bütçeden yardım alan kuruluşlar ile özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşları, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları ile müessese ve işletmelerinde ve sermayesinin %50'sinden fazlası kamuya ait olan diğer ortaklıklarda herhangi bir kadro, pozisyon veya görevde çalıştırılamaz ve görev yapamazlar.

...

Bu maddenin ikinci ve üçüncü fıkra hükümleri;

...

d) Mahalli idareler seçimleri sonucuna göre görev alanlar,

...

Hakkında uygulanmaz.

..." hükmü yer almaktadır.

Ayrıca, Sosyal Güvenlik Kurumunca yayımlanan 2016/20 sayılı Genelgenin “Belediye Başkan Yardımcılarının Sigortalılığı” başlıklı 1.21 inci maddesinde, "...

Emekli aylığı almakta iken belediye başkan yardımcısı olarak görevlendirilenler 5335 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinde sayılan istisnalar içinde yer aldıklarından emekli aylıkları kesilmediğinden bu görevde bulundukları sürece ve (4/a) sigortalısı olmak için talepte bulunmaları halinde sosyal güvenlik destek primine tabi tutulacaklardır.” ifadesi yer almaktadır.

Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP)'ye ilişkin bilgilendirme notunda, "5335 sayılı Kanunun 30 uncu maddesi ile emeklilik veya yaşlılık aylığı alanların aylıkları kesilmeksizin, genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, döner sermayeler, fonlar, belediyeler, il özel idareleri, belediyeler ve il özel idareleri tarafından kurulan birlik ve işletmeler, sosyal güvenlik kurumları, bütçeden yardım alan kuruluşlar ile özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşları, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları ile müessese ve işletmelerinde ve sermayesinin % 50’sinden fazlası kamuya ait olan diğer ortaklıklarda herhangi bir kadro, pozisyon veya görevde çalıştırılamayacağı ve görev yapamayacağı hüküm altına alınmış olup, 1/1/2005 tarihinden sonra kamu kuruluşlarında çalışmaya başlayan sigortalılar aylıklarını kestirmeden çalışmaya devam edemeyeceklerdir. Bu nedenle, bunlardan uzun ve kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası primi alınacak ve bunlar kamu idarelerinde yapmış oldukları çalışmalarından ötürü sosyal güvenlik destek primine tabi tutulmayacaklardır.

Ancak, 5335 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinde yer alan istisnalar kapsamında çalışanların aylıkları kesilmeksizin kamu idarelerinde görev alabileceklerdir. Bunlar hakkında ilgili kanunlar ve sosyal güvenlik destek primine ilişkin hükümlerin uygulanmasına devam edilecektir." denilmektedir.

Sayıştay 7. Dairesinin 23/6/2020 tarihli ve 395 sayılı Kararında, "Buna göre; belediye meclis üyeleri arasından görevlendirilen belediye başkan yardımcılarından emekli aylığı almakta olanların sigortalı olmasının koşulu, kendilerinin bu yönde bir talepte bulunmuş olmalarıdır.

Yapılan incelemede; 5393 sayılı Kanun’un 49’uncu maddesi uyarınca belediye meclis üyeleri arasından başkan yardımcısı olarak görevlendirilen …’nın Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan emekli aylığı almakta olduğu, ancak tekrar sigortalı olmak için idareye herhangi bir talepte bulunmadığı halde 5510 sayılı Kanun’un 4/a bendi uyarınca sigortalı yapıldığı, kendisi adına belediye bütçesinden sosyal güvenlik destekleme primi işveren hissesi ödenmekte olduğu, başkan yardımcısı ödeneğinden de sosyal güvenlik destekleme primi işçi payı kesintisi yapılmakta olduğu tespit edilmiştir.

Savunmalarda söz konusu ödemenin SGK … Merkez Müdürlüğü’nden talep edildiği belirtilmiş ise de, yargılama tarihi itibariyle tahsilata ilişkin herhangi bir belge ibraz edilmemiştir." denilmiştir.

Bu itibarla, meclis üyeleri arasından belediye başkan yardımcısı olarak görevlendirilenlerin emekli olmaları halinde emekli maaşı kesilmeksizin ilgilinin sigortalı olmak için talepte bulunmaması durumunda başkan yardımcılığı görevi karşılığında yapılan ödemelerden sosyal güvenlik destek primi kesilmemesi gerektiği değerlendirilmektedir.