Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğünce iki yıllık yükseköğrenim düzeyinde inşaat programı mezuniyeti olan ilgilinin 5393 sayılı Belediye Kanununun 49 uncu maddesine göre sözleşmeli teknisyen olarak istihdam edilmesine ilişkin verilen görüş aşağıdaki gibidir.

Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 ncı maddesinde memurların sınıfları ve bu sınıflar içindeki unvanlar belirtilmiş olup, "II-TEKNİK HİZMETLER SINIFI" bölümünde, "Bu Kanunun kapsamına giren kurumlarda meslekleriyle ilgili görevleri fiilen ifa eden ve meri hükümlere göre yüksek mühendis, mühendis, yüksek mimar, mimar, jeolog, hidrojeolog, hidrolog, jeofizikçi, fizikçi, kimyager, matematikçi, istatistikçi, yöneylemci (Hareket araştırmacısı), matematiksel iktisatcı, ekonomici ve benzeri ile teknik öğretmen okullarından mezun olup da, öğretmenlik mesleği dışında teknik hizmetlerde çalışanlar, Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi veya bölümlerinden mezun şehir plancısı, yüksek şehir plancısı, yüksek Bölge Plancısı, 3437 ve 9/5/1969 tarih 1177 sayılı Kanunlara göre tütün eksperi yetiştirilenler ile müskirat ve çay eksperleri, fen memuru, yüksek tekniker, tekniker teknisyen ve emsali teknik unvanlara sahip olup, en az orta derecede mesleki tahsil görmüş bulunanlar, Teknik Hizmetler sınıfını teşkil eder." hükmü,

"X-YARDIMCI HİZMETLER SINIFI" bölümünde, "Yardımcı hizmetler sınıfı, kurumlarda her türlü yazı ve dosya dağıtmak ve toplamak, müracaat sahiplerini karşılamak ve yol göstermek; hizmet yerlerini temizleme, aydınlatma ve ısıtma işlerinde çalışmak veya basit iklim rasatlarını yapmak; ilaçlama yapmak veya yaptırmak veya tedavi kurumlarında hastaların ve hastanelerin temizliği ve basit bakımı ile ilgili hizmetleri yapmak veya kurumlarda koruma ve muhafaza hizmetleri gibi ana hizmetlere yardımcı mahiyetteki görevlerde her kurumun özel bünyesine göre ve yine bu mahiyette olmak üzere ihdasına lüzum gördüğü yardımcı hizmetleri ifa ile görevli bulunanlardan 4 üncü maddenin (D) bendinde tanımlananların dışında kalanları kapsar." hükmü ile hangi görevlerin teknik ve yardımcı hizmetler sınıfında olduğu belirtilmiştir.

Mezkûr maddenin "Ortak Hükümler" bölümünün (G) bendinde ise; "Bu maddede sayılan sınıfların ve fıkraların kapsamının tayininde, benzeri veya eşdeğer öğrenim veya hizmetler Cumhurbaşkanınca tespit olunur." hükmüne yer verilerek, Cumhurbaşkanınca genel hükümler çerçevesinde hizmet sınıflarının kapsamının değiştirilmesi imkanı tanınmıştır.

Diğer taraftan, 29/4/1992 tarihli ve 3795 sayılı Bazı Lise, Okul ve Fakülte Mezunlarına Unvan Verilmesi Hakkında Kanunun;

"Amaç" başlıklı 1 inci maddesinde, "Bu Kanunun amacı, mühendis ve mimarlar dışında kalan teknik personelin; eğitim seviyelerine göre unvan, yetki ve sorumluluklarını belirlemektir." hükmüne,

"Unvanlar" başlıklı 3 üncü maddesinde ise, "Gördükleri mesleki teknik öğretim alanlarına göre;

a) Mesleki ve teknik öğretim veren ortaöğretim kurumlarından mezun olanlar ile denkliği Millî Eğitim Bakanlığınca kabul edilen diğer mesleki ve teknik öğretim veren ortaöğretim kurumlarından mezun olanlar ve bu okullara denk mülga okullardan mezun olanlara "teknisyen",

b) Lise üstü iki yıl süreli yüksek teknik öğretim görenlere, "tekniker",

c) Lise üstü üç yıl süreli yüksek teknik öğretim görenlere, "yüksek tekniker",

d) Lise üstü dört yıl süreli yüksek teknik öğretim gören erkek teknik öğretmen okulu, erkek teknik yüksek öğretmen okulu, yüksek teknik öğretmen okulu ve teknik eğitim fakültesi mezunları ile kız teknik öğretmen okulu, kız teknik yüksek öğretmen okulunun ve mesleki eğitim fakültesinin teknik eğitim veren bölümlerinden mezun olanlara "teknik öğretmen",

e)Teknik öğretmen unvanını kazananlar için Yükseköğretim Kurulunca belirlenen mühendislik fakültelerince düzenlenecek iki yarıyıl süreli mühendislik eğitimi tamamlama programını en fazla dört yarıyıl içinde bitirenlere dallarında "mühendis",

Unvanı verilir.

Bu unvanlar, eğitim görülen dalın ismi ile birlikte kullanılır." hükmüne yer verilmiştir. Söz konusu hükümlerden 3795 sayılı Kanunun, ilgililerin mezun oldukları okulun eğitim seviyesi ve niteliğine göre hangi unvanı kullanabileceklerini ve bu unvanlar doğrultusunda meslekte hangi yetki ve sorumluluklara sahip olacaklarını belirlemeyi amaçlamaktadır.

3795 sayılı Kanunda yer alan hükümler doğrultusunda ortaöğretim düzeyinde mesleki teknik öğretim alanlarına göre "teknisyen" unvanlarının kimler tarafından kullanılacağı Milli Eğitim Bakanlığınca belirlenmektedir.

Milli Eğitim Bakanlığı ve Yükseköğretim Kurulu Başkanlığınca kimlerin tekniker, teknisyen ve mühendis unvanlarını kullanacağına ilişkin belirlemeler hem kamu hem de özel sektörde istihdam açısından büyük önem arz etmektedir. Zira, kamu kurum ve kuruluşlarına açıktan ilk atamada, 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamında yapılan atamalarda, kamu kurum ve kuruluşlarının görevde yükselme ve unvan değişikliği mahiyetindeki atamalarında Milli Eğitim Bakanlığı ile Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından yapılan belirlemeler esas alınarak işlem tesis edilmektedir.

Diğer taraftan, bir kadroya atanabilmek için belli okullardan mezun olma şartı (diploma) yanında, yaygın eğitim kurumlarınca düzenlenen eğitim programlarını tamamlama (sertifika) şartı da öngörülebilmektedir. Bu anlamda bir kadroya atanabilecek adaylar, farklı kaynaklardan temin edilebilmektedir.

Yukarıda ifade edilen değerlendirmeler, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu kapsamında önlisans düzeyinde yer alan ve teknik öğrenim olduğu kabul edilen bölümlerden mezun olarak "tekniker" unvanı verilenler bakımından da geçerli olmaktadır. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı, 2547 sayılı Kanunun 43/b maddesinin verdiği yetki çerçevesinde teknik olarak nitelediği birçok bölüm mezununun tekniker unvanını kullanabileceğine karar vermiştir.

Ancak, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Milli Eğitim Bakanlığından farklı olarak mesleki ve teknik öğretim temelinde ikili bir ayrıma gitmekte ve teknik bölüm mezunları için "tekniker" unvanının, mesleki bölüm mezunları için ise "meslek elemanı" unvanının kullanılmasını uygun görmektedir. Milli Eğitim Bakanlığınca tüm teknik ve mesleki tüm eğitim alanlarının teknik bölüm olarak değerlendirilmesine karşın, söz konusu bölümlerin çoğunluğunun yükseköğretim kurumlarındaki devamı niteliğindeki eğitim programları için Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı mesleki bölüm nitelendirmesini yapmaktadır.

Bununla beraber, 5393 sayılı Belediye Kanununun 49 uncu maddesinin 3 üncü fıkrasında, “Belediye ve bağlı kuruluşlarında, norm kadroya uygun olarak çevre, sağlık, veterinerlik, teknik, hukuk, ekonomi, bilişim ve iletişim, plânlama, araştırma ve geliştirme, eğitim ve danışmanlık alanlarında avukat, mimar, mühendis, şehir ve bölge plâncısı, çözümleyici ve programcı, tabip, uzman tabip, ebe, hemşire, veteriner, kimyager, teknisyen ve tekniker gibi uzman ve teknik personel yıllık sözleşme ile çalıştırılabilir. Sözleşmeli personel eliyle yürütülen hizmetlere ilişkin boş kadrolara ayrıca atama yapılamaz. Bu personelin, yürütecekleri hizmetler için ihdas edilmiş kadro unvanının gerektirdiği nitelikleri taşımaları şarttır.” hükmü ile 5 inci fıkrasında, "... Bu personel hakkında bu Kanunla düzenlenmeyen hususlarda vize şartı aranmaksızın 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B) fıkrasına göre istihdam edilenler hakkındaki hükümler uygulanır..." hükmü yer almaktadır.

Bu kapsamda, Bakanlığımızın 31/12/2021 tarihli ve 2021/26 sayılı Sözleşmeli Personel İstihdamına ilişkin Genelgesinin 1 inci maddesinde, "Sözleşmeli olarak çalıştırılan personelin, yürütülecek hizmetler için ihdas edilmiş kadro unvanının gerektirdiği nitelikleri taşımaları şarttır. Bu nitelikler konusunda, 6/6/1978 tarihli ve 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan “Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar” eki “4 sayılı cetvel A-Sözleşmeli Personel Pozisyon Unvanları ile Asgari Nitelikleri Gösterir Cetvel”de aranan nitelikler veya 2/7/2020 tarihli ve 31173 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik”te yer alan personel kadro unvanları için aranan nitelikler dikkate alınacaktır. Yerel yönetimlerimiz sözleşmeli personel istihdamında yukarıdaki belirlenen nitelik özelliklerinden birini tercih edebilecektir." hükmü ile 2 nci maddesinde, "Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar eki 4 sayılı cetvelde yer almayan ancak Bakanlığımızca sözleşmeli personel kadro unvanı olarak belirlenen ve ekli listede bulunan personel kadro unvanları için Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelikte yer alan nitelikler aranacaktır." hükmüne yer verilmiş, hangi unvanlarda sözleşmeli personel çalıştırılabileceği ise, söz konusu Genelgemiz eki "Ek-2 Sözleşmeli Personel Kadro Unvanları"nda belirlenmiştir.

Diğer taraftan, 2/7/2020 tarihli ve 31173 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmeliğin "Unvan değişikliği suretiyle atanacaklarda aranacak özel şartlar" başlıklı 9 uncu maddesinde, "...

l)Teknisyen kadrosuna atanabilmek için;

1)Mesleki ve teknik öğretim veren ortaöğretim kurumlarının veya denkliği Milli Eğitim Bakanlığınca kabul edilen diğer mesleki ve teknik öğretim veren ortaöğretim kurumlarının ya da bu okullara denk mülga ortaöğretim kurumlarının ilgili bölümlerinden mezun olmak," hükmü bulunmaktadır.

Yukarıdaki mevzuat hükümleri ve açıklamalar çerçevesinde, Belediyenizde 5393 sayılı Kanunun 49 uncu maddesine göre iki yıllık yükseköğrenim düzeyinde inşaat programı mezuniyeti olan ilgilinin; Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar eki 4 sayılı cetvel veya Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelikte kadro unvanları için belirlenen nitelikler ile 4 sayılı cetvelde yer almayan unvanlar için mezkûr Yönetmelik hükümleri gereğince sözleşmeli personel (teknisyen) olarak çalıştırılamayacağı değerlendirilmektedir.