Diğer kamu kurum ve kuruluşlarından Başkanlığınız emrine geçici veya vekâleten görevlendirilen memurlara sosyal denge tazminat ödemesi yapılıp yapılamayacağına ilişkin uygulamaya esas görüş veren Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğünün görüşü aşağıdaki gibidir.

Bilindiği üzere, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununun 32 nci maddesinde, “27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 15 inci maddesi hükümleri çerçevesinde sosyal denge tazminatının ödenmesine belediyelerde belediye başkanının teklifi üzerine belediye meclisince, il özel idaresinde valinin teklifi üzerine il genel meclisince karar verilmesi halinde, sözleşme döneminde verilecek sosyal denge tazminatı tutarını belirlemek üzere ilgili mahalli idarede en çok üyeye sahip sendikanın genel başkanı veya sendika yönetim kurulu tarafından yetkilendirilecek bir temsilcisi ile belediyelerde belediye başkanı, il özel idaresinde vali arasında toplu sözleşme sürecinin tamamlanmasını izleyen üç ay içerisinde sözleşme yapılabilir. Bu sözleşme bu Kanunun uygulanması bakımından toplu sözleşme sayılmaz ve bu kapsamda Kamu Görevlileri Hakem Kuruluna başvurulamaz.

...” hükmü yer almaktadır.

Diğer taraftan, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 15 inci maddesinde, “Belediyeler ve bağlı kuruluşları ile il özel idarelerinin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine sosyal denge tazminatı ödenebilir. Sosyal denge tazminatının ödenebilecek aylık tutarı, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununa göre yapılan toplu sözleşmede belirlenen tavan tutarı geçmemek üzere ilgili belediye ve il özel idaresi ile ilgili belediye ve il özel idaresinde en çok üyeye sahip kamu görevlileri sendikası arasında anılan Kanunda öngörülen hükümler çerçevesinde yapılabilecek sözleşmeyle belirlenir.” hükmü yer almaktadır.

Ayrıca, Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2022 ve 2023 Yıllarını Kapsayan 6.Dönem Toplu Sözleşmenin 4. Bölümünün Yerel Yönetim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme başlıklı 1 inci maddesinde, “(1) Belediyeler ve bağlı kuruluşları ile il özel idarelerinin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine, 4688 sayılı Kanunun 32 nci maddesinde yer alan usul ve esaslar çerçevesinde ödenebilecek sosyal denge tazminatı aylık tavan tutarı, en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) %120'sidir. Sosyal denge tazminatının verilmesi yönünde yapılabilecek sözleşmelerde, tavan tutarı aşmamak kaydıyla çeşitli adlar altında yapılan ödemeler dahil ödenebilecek tazminatın aylık tutarı, görev yapılan birim ve iş hacmi, görevin önem ve güçlüğü, görev yerinin özelliği, çalışma süresi, kadro veya görev unvanı ile derecesi gibi kriterlere göre farklı olarak belirlenebilir.

(2) Sosyal denge sözleşmesinin taraf sendikası, üyesi olmayan kamu görevlilerinden, aynı unvanlı üyesinden aldığı aidatın iki katına kadar sosyal denge sözleşmesi aidatı alabilir. Bu aidatı ödeyen kamu görevlileri, söz konusu sözleşmeden aynı usul ve esaslar dahilinde yararlanır.” hükmü yer almaktadır.

Belediyeler ve bağlı kuruluşlarında kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine sosyal denge tazminatı ödenebileceği düzenlenmiştir. Ancak bu istihdam şekli dışında çalışan/çalıştırılan personele, bu ödemenin yapılabileceği şeklinde bir düzenlenme bulunmamaktadır. 657 sayılı Kanunun 86 ncı maddesi çerçevesinde vekâleten atananlar ile ek 8 inci maddesi çerçevesinde geçici olarak görevlendirilenlere bu ödemenin yapılamayacağına ilişkin Sayıştay Daire kararları Sayıştay Temyiz Kurulu tarafından onanmıştır.

Sayıştay Temyiz Kurulunun 20/2/2019 tarihli ve 45720 sayılı Kararında, başka kurumdan vekâleten atanan personele Belediye bütçesinden sosyal denge ödemesi yapılmasının hukuka aykırı olduğu belirtilmiştir.

Sayıştay Temyiz Kurulunun 22/5/2019 tarihli ve 46286 sayılı Kararında, 657 sayılı Kanunun ek 8 inci maddesi çerçevesinde belediyeler ve bağlı kuruluşlarında geçici olarak görevlendirilen memurlara sosyal denge tazminatının ödenemeyeceği belirtilmiştir.

Mülga Devlet Personel Başkanlığının 30/6/2016 tarihli ve 31292642109.01E.4041 sayılı görüş yazısında ise, “5393 sayılı Belediye Kanununun 49 uncu maddesinin altıncı fıkrası hükmü uyarınca, … Belediyesinde boş bulunan destek hizmetleri müdürlüğü görevini yürütmek üzere geçici olarak görevlendirilen ilgilinin;

- 657 sayılı Kanunun 68 inci maddesinin (B) fıkrasında öngörülen şartları taşıması kaydıyla, görevlendirildiği destek hizmetleri müdürlüğünün zam ve tazminatlarından faydalanabileceği,

- Görevlendirilmiş olduğu destek hizmetleri müdürlüğü kadrosuna ait her türlü mali hakları ile kurumunca karşılanması gereken sosyal güvenlik ve benzeri diğer hakların Belediye tarafından karşılanması gerektiği,

- Görevlendirildiği kadroya ait her türlü mali haklarının Belediye tarafından karşılanması ve görevlendirildiği süre zarfında kadrosunun bulunduğu kurumda aylıksız izinli sayılması sebebiyle, belediyelerin girmiş olduğu hizmet kolunda faaliyette bulunan bir sendikaya üye olabileceği ve görevlendirildiği süre zarfında sosyal denge tazminatı sözleşmesinden yararlanabileceği” belirtilmiştir.

Bu itibarla, 5393 sayılı Kanunun 49 uncu maddesi çerçevesinde görevlendirilenler hariç olmak üzere, diğer kamu kurum ve kuruluşlarından Başkanlığınız emrine geçici veya vekâleten görevlendirilen memurların sosyal denge tazminatından yararlandırılmasının mümkün bulunmadığı değerlendirilmektedir.