Bu hususta mülga devlet personel başkanlığınca verilen görüş yazısına göz atalım.

Bilindiği üzere, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının "II. Zorla çalıştırma yasağı" başlıklı 18 inci maddesinin birinci fıkrası; "Hiç kimse zorla çalıştırılamaz. Angarya yasaktır." şeklindedir.

Diğer taraftan, 399 sayılı KHK'nın 30/a maddesinde; "Zorunlu ve istisnai hallere münhasır olmak üzere, normal çalışma saatleri dışında veya tatil günlerinde yaptırılacak fazla çalışmalar karşılığında bütçe kanunlarında belirlenen miktarlarda saat başı fazla çalışma ücreti ödenir. Ancak aylık olarak, fazla çalıştırma yaptırılacak personel sayısı kurumun sözleşmeli personel sayısının% 5'ini; personel başına ödenecek fazla çalışma ücreti toplamı da ilgililerin temel ücretlerinin % 15'ini geçemez.

Mal ve hizmet üretiminde darboğaz yaratılmaması bakımından kritik görevlerde bulunan sözleşmeli personel için, teşebbüs veya bağlı ortaklığın teklifi, Devlet Personel Başkanlığının uygun görüşü ve ilgili Bakanın onayı ile toplam fazla çalışma süresi belirtilmek suretiyle % 5 oranının üzerinde de fazla çalışma yaptırılabilir." hükmüne, "Uygulamanın izlenmesi" başlıklı 58 inci maddesinde ise; "Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin teşebbüs ve bağlı ortaklıklarda uygulanması sırasında birliği sağlamak ve tereddütleri gidermekle Devlet Personel Başkanlığı yetkili ve görevlidir. Sözleşmeli personele ilişkin olarak bu Kanun Hükmünde Kararnamede hüküm bulunmayan hallerde, Devlet Personel Başkanlığının görüşü alınmak kaydıyla 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ilgili hükümleri uygulanır." hükmüne yer verilmiştir.

Ayrıca, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun "Fazla çalışma ücreti" başlıklı 178 inci maddesinin (B) bendinde; "Kurumlar gerektiği takdirde personelini günlük çalışma saatleri dışında fazla çalışma ücreti vermeksizin çalıştırabilirler. Bu durumda personele yaptırılacak fazla çalışmanın her sekiz saati için bir gün hesabı ile izin verilir. Ancak, bu suretle verilecek iznin en çok on günlük kısmı yıllık izinle birleştirilerek yılı içinde kullandırılabilir." hükmü yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen hükümler çerçevesinde, 399 sayılı KHK'ye tabi sözleşmeli personele, kurum sözleşmeli personel sayısının % 5'i ve personel başına ödenecek fazla çalışma ücreti toplamı da ilgi personel temel ücretlerinin % 15'ini geçmeyecek şekilde sınırlamalar dâhilinde tatil günlerinde yaptıkları fazla çalışmalar karşılığında bütçe kanunlarında belirlenen miktarda fazla çalışma ücreti ödenmesi gerekmekte olduğu, ancak bahse konu sınırlamalar dâhilinde fazla çalışma yaptırıldığı halde Genel Müdürlüğünüz görev alanından kaynaklanan zorunluluklar sebebiyle fazla çalıştırma ihtiyacının ortadan kaldırılmadığı durumlarda Anayasa'nın amir hükmü çerçevesinde herhangi bir hak sağlanmaksızın personelin fazla çalıştırılmasının hukukun temel ilkelerine ve kişilik haklarına aykırı olacağı da göz önüne alındığında fazla çalışma yapan sözleşmeli personelin temel ücretinin % 15 ini aşacak nitelikte yaptırılacak fazla çalışmaların her sekiz saati için bir gün hesabı ile izin verilebileceği ve bu suretle verilecek iznin en çok on günlük kısmının yıllık izinle birleştirilerek yılı içinde kullandırılabileceği mütalaa edilmektedir.