Çevre, Şehircilik Ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü tarafından Anadolu Üniversitesi İşletme Fakültesi lisans diploması ile Milli Eğitim Bakanlığı bilgisayar programlama teknikleri kurs bitirme belgesine sahip olup 657 sayılı Kanuna tabi programcı kadrosunda görev yapmakta olan bir personelin "Çevre Mühendisliği" bölümünden mezun olduğundan bahisle ek gösterge, ek ödeme ile zam ve tazminatlarının mühendis kadrosu esas alınarak ödenip ödenmeyeceğine ilişkin verilen görüş aşağıdaki gibidir.

a) Ek göstergeden yararlanıp yararlanamayacağı

Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 43/B maddesinde, “Ek Gösterge: Bu Kanuna tabi kurumların kadrolarında bulunan personelin aylıkları; hizmet sınıfları, görev türleri ve aylık alınan dereceler dikkate alınarak bu kanuna ekli I ve II sayılı cetvellerde gösterilen ek gösterge rakamlarının eklenmesi suretiyle hesaplanır. II sayılı cetvelde yer alan unvanlarda değişiklik yapmaya ve yeni unvanlar ilave etmeye Cumhurbaşkanı yetkilidir.

Bu ek göstergeler, ilgililerin belirtilen sınıf ve görevlerde bulundukları sürece ödemelere esas alınıp, terfi bakımından kazanılmış hak sayılmaz. Kurumların 1, 2, 3 ve 4 üncü dereceli kadrolarına atananlara uygulanacak ek göstergeler, ilgililerin daha önce bulunmuş oldukları kariyerleri ile ilgili sınıf veya ekli I sayılı Cetvelin Genel İdare Hizmetleri Sınıfı (g) bölümünde belirtilen görevlerde kazanılmış hak aylık derecelerine göre alabilecekleri ek göstergelerden düşük olamaz…” hükmü yer almaktadır.

Diğer taraftan, Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun 7/12/2007 tarihli ve E:2005/2, K:2007/1 sayılı kararında, “657 sayılı Kanunun 43'üncü maddesi, ek gösterge konusunda bu Kanuna ekli (I) ve (II) sayılı cetvellere atıf yaptığından, ilgililere uygulanacak ek göstergenin tespitinde söz konusu cetvellerin yanında 43'üncü maddede yer alan düzenlemelerin de (unvana ilişkin görevde kadroda bulunma koşulunun da) göz önünde bulundurulması gerekmektedir.

Buna göre, Devlet memurlarının fiilen görev yapmakta oldukları kadro unvanları için ek gösterge öngörülmesi halinde bundan yararlanacakları, kadro unvanında herhangi bir değişiklik olmadığı sürece mezuniyet diplomasında yer alan unvan, başka bir anlatımla tahsil durumu dikkate alınarak ek gösterge uygulamasından yararlanamayacakları sonucuna ulaşılmaktadır.” denilmiştir.

Bu itibarla, programcı kadrosunda görev yapan ilgilinin mühendis kadrosuna atanmadığı sürece mühendisler için öngörülen ek göstergeden yararlandırılması mümkün bulunmamaktadır.

b) Mühendis kadroları için öngörülen ek göstergeden yararlanıp yararlanamayacağı

Bilindiği üzere, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 9 uncu maddesinde, “Aylıklarını 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununa göre almakta olan personele, 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli (II) sayılı Cetvele dahil pozisyonlarda istihdam edilen sözleşmeli personele, subay, sözleşmeli subay, astsubay, sözleşmeli astsubay, sözleşmeli subay ve astsubay adayları ile uzman jandarma ve uzman erbaşlara, mali haklar kapsamında yapılan her türlü ödemeler dahil almakta oldukları toplam ödeme tutarı dikkate alınmak suretiyle aynı veya benzer kadro ve görevlerde bulunan personel arasındaki ücret dengesini sağlamak amacıyla, en yüksek Devlet memuru aylığına (ek gösterge dahil), ekli (I) sayılı Cetvelde yer alan kadro ve görev unvanlarına karşılık gelen oranların uygulanması suretiyle hesaplanan tutarda ek ödeme yapılır.

Ek ödemeye hak kazanılmasında ve bu ödemenin yapılmasında aylıklara ilişkin hükümler uygulanır. Bu maddeye göre yapılacak ek ödeme damga vergisi hariç herhangi bir vergiye tabi tutulmaz ve ilgili mevzuatı uyarınca ödenmekte olan zam, tazminat, ödenek, döner sermaye ödemesi, ikramiye, ücret ve her ne ad altında olursa olsun yapılan benzeri ödemelerin hesabında dikkate alınmaz…” hükmü yer almaktadır.

Mezkûr KHK eki I sayılı cetvelin ‘A- Aylıklarını 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa Göre Alanlar’ bölümünün ‘2- Kadroları Teknik Hizmetler Sınıfında yer alan personel için' “kadroda bulunma” şartı arandığından programcı kadrosunda bulunan ilgilinin mühendis kadrosu için öngörülen ek göstergeden yararlandırılması mümkün bulunmamaktadır.

c) Mühendis kadrosu için öngörülen zam ve tazminatlardan yararlanıp yararlanamayacağı

Bilindiği üzere, 657 sayılı Kanunun;

"Tesis edilen sınıflar" başlıklı 36 ncı maddesinde, “...Bu Kanunun kapsamına giren kurumlarda meslekleriyle ilgili görevleri fiilen ifa eden ve meri hükümlere göre yüksek mühendis, mühendis, yüksek mimar, mimar, jeolog, hidrojeolog, hidrolog, jeofizikçi, fizikçi, kimyager, matematikçi, istatistikçi, yöneylemci (Hareket araştırmacısı), matematiksel iktisatçı, ekonomici ve benzeri ile teknik öğretmen okullarından mezun olup da, öğretmenlik mesleği dışında teknik hizmetlerde çalışanlar, Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi veya bölümlerinden mezun şehir plancısı, yüksek şehir plancısı, yüksek Bölge Plancısı, 3437 ve 9/5/1969 tarih 1177 sayılı Kanunlara göre tütün eksperi yetiştirilenler ile müskirat ve çay eksperleri, fen memuru, yüksek tekniker, tekniker teknisyen ve emsali teknik unvanlara sahip olup, en az orta derecede mesleki tahsil görmüş bulunanlar, Teknik Hizmetler sınıfını teşkil eder...” hükmü,

"Zam ve Tazminatlar" başlıklı 152 nci maddesinde, “…Ancak, Teknik Hizmetler Sınıfına ait kadrolarda görevli olup da, bu görevleri ile ilgili olmayan bir üst öğrenimi bitirenler için önceki öğrenim durumlarına ait tazminat oranları esas alınır…” hükmü yer almaktadır.

Diğer taraftan, 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Kararın 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde, “Kurumların teknik ve sağlık hizmetleri sınıflarına ait kadrolarında bulunanlardan, bulundukları hizmet sınıflarına atanılabilecek mesleki bir üst öğrenimi bitirenlere, cetvellerde ayrıca belirtilen istisnai durumlar hariç olmak üzere, kariyerleri (mesleki üst öğrenimleri) esas alınarak zam ve tazminat ödenir. Kadroları teknik ve sağlık hizmetleri sınıflarında bulunanlardan, bulundukları hizmet sınıflarından bir kadroya atanılamayacak herhangi bir üst öğrenimi bitirenlere ise bitirdikleri üst öğrenimden dolayı zam ve tazminat ödenmez.” hükmü yer almaktadır.

Ayrıca, 160 Seri Nolu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliğinde ise, “Kararın 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde de belirtildiği üzere, kadroları teknik ve sağlık hizmetleri sınıflarında bulunan personelden, bulundukları hizmet sınıflarına atanılabilecek mesleki bir üst öğrenimi bitirerek, diploma veya çıkış belgelerini kurumlarına ibraz edenlere, intibak işlemlerinin yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, belgelerin kuruma ibrazını takip eden ay başından geçerli olmak üzere, ita amirlerinden alınacak ödeme onayı ile, cetvellerde ayrıca belirtilen istisnai durumlar hariç olmak üzere bitirilen aynı sınıfla ilgili mesleki üst öğrenimin karşılığı olan zam ve tazminatlar ödenecek, bunlar için ayrıca yıl içinde kontrol işlemi yapılmayacaktır.

Sağlık ve teknik hizmetler sınıflarında yer alan personelin bitirdiği üst öğrenimin mesleki bir üst öğrenim olup olmadığı hususu, 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanununun 43 üncü maddesinin (b) bendi uyarınca alınan Yükseköğretim Kurulu kararlarına istinaden tespit edilecektir.” açıklamasına yer verilmiştir.

Yine, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 3 üncü maddesinde; "…r) Ön Lisans: Ortaöğretim yeterliliklerine dayalı, en az iki yıllık bir programı kapsayan nitelikli insan gücü yetiştirmeyi amaçlayan veya lisans öğretiminin ilk kademesini teşkil eden bir yükseköğretimdir.

s) Lisans: Ortaöğretime dayalı, en az sekiz yarı yıllık bir programı kapsayan bir yükseköğretimdir…" hükmü yer almaktadır.

Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 17/6/2021 tarihli ve E:2020/1618, K:2021/1245 sayılı Kararında ise, “657 sayılı Kanun'un 152. maddesi uyarınca yürürlüğe konulan Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin 17/04/2006 tarih ve 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı'nın yukarıda metnine yer verilen 4. maddesinin 1. fıkrasının (e) bendinde, teknik hizmetler sınıfında görev yapanlara ödenecek zam ve tazminatlarda kariyerlerinin esas alınması için gereken şartın ‘bulundukları hizmet sınıflarına atanılabilecek mesleki bir üst öğrenimi bitirmek’ olduğu görülmektedir.” denilmiştir.

Yukarıda yer verilen hüküm ve kararın birlikte değerlendirilmesinden, teknik hizmetler sınıfına ait kadrolarda görevli olup da, bu görevleri ile ilgili olmayan bir üst öğrenimi bitirenlere önceki öğrenim durumlarına ait tazminat oranlarının ödenmesi gerektiği, bulundukları hizmet sınıflarına atanılabilecek mesleki bir üst öğrenimi bitirenlerin ise kariyerleri (mesleki üst öğrenimleri) esas alınarak zam ve tazminat ödeneceği sonucuna ulaşılmaktadır.

Bu itibarla, 657 sayılı Kanuna tabi programcı kadrosunda görev yapmakta olan ilgilinin bitirdiği çevre mühendisliği bölümünün Anadolu Üniversitesi İşletme Fakültesine göre mesleki bir üst öğrenim olmaması sebebiyle mühendis kadrosu için öngörülen zam ve tazminatlardan yararlanmasının mümkün olmadığı değerlendirilmektedir.