14/04/2008 tarihinden itibaren zabıta memuru kadrosunda görev yapan personelin, evlendirme memurluğu, tahsildarlık vb. görevlerde görevlendirildiği, 27/10/2021 tarihinde ise veri hazırlama ve kontrol işletmeni kadrosuna atamasının yapıldığı belirtilerek, daha önce zabıta memuru olarak görev yaptığı sürelerin görevde yükselme sınavı kapsamında değerlendirilmesine ilişkin Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğünce verilen görüş aşağıdaki gibidir.

Bilindiği üzere, 02/07/2020 tarihli ve 31173 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmeliğin “Görevde yükselme ve unvan değişikliğine tabi kadrolar” başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında;“(1) Görevde yükselmeye tabi kadrolar aşağıda belirtilmiştir:

a) Yönetim hizmetleri grubu;

1) Müdür, şube müdürü,

2) Koruma ve güvenlik görevlisi amiri, şef, koruma ve güvenlik şefi, bando şefi.

b) Hukuk hizmetleri grubu;

1) Hukuk müşaviri.

c) Bilgi işlem hizmetleri grubu;

1) Çözümleyici.

ç) Araştırma, planlama ve savunma hizmetleri grubu;

1) Uzman, sivil savunma uzmanı.

d) İdari hizmetler grubu;

1) Ayniyat saymanı, muhasebeci, kontrol memuru, eğitmen,

2) Bilgisayar işletmeni, veri hazırlama ve kontrol işletmeni, veznedar, anbar memuru, ayniyat memuru, belediye trafik memuru, bilet satış memuru, evlendirme memuru, gemi adamı, koruma ve güvenlik görevlisi, gişe memuru, memur, mutemet, sayaç memuru, tahsildar, şoför.

e) Yardımcı hizmetler grubu;

1) Aşçı, bahçıvan, bekçi, dağıtıcı, gassal, hastabakıcı, hayvan bakıcısı, hayvan kesicisi, hizmetli, çocuk bakıcısı, gemici, bakıcı anne, temizlik hizmetlisi, kaloriferci, sağlık teknisyen yardımcısı, teknisyen yardımcısı, matbaacı." hükmüne yer verilerek görevde yükselmeye tabi kadrolar sıralanmıştır.

Bu kapsamda mezkûr Yönetmeliğin “Görevde yükselme suretiyle atanacaklarda aranacak genel şartlar” başlıklı 6 ncı maddesinde, “(1) Görevde yükselme suretiyle atanacaklarda;

a) Görevde yükselme sınavında başarılı olmak,

b) 657 sayılı Kanunun 68 inci maddesinde belirtilen atanabilme şartlarını taşımak,

c) Bu Yönetmelik kapsamındaki kadrolara atanabilmek için son müracaat tarihi itibarıyla en az bir yıl süreyle atamanın yapılacağı yerel yönetimde çalışmış olmak, genel şartları aranır.” hükmü ile, aynı Yönetmeliğin “Görevde yükselme sınavına tabi olarak atanacaklarda aranacak özel şartlar” başlıklı 7 nci maddesinde ise, “(1) 5 inci maddenin birinci fıkrasında sayılan unvanlara görevde yükselme suretiyle yapılacak atamalarda aşağıdaki özel şartlar aranır:

a) Müdür ve şube müdürü kadrosuna atanabilmek için;

1) Fakülte veya en az dört yıllık yüksekokul mezunu olmak,

2) Son müracaat tarihi itibarıyla, koruma ve güvenlik görevlisi amiri, şef, koruma ve güvenlik şefi, bando şefi, hukuk müşaviri, çözümleyici, uzman, sivil savunma uzmanı, ayniyat saymanı, muhasebeci, kontrol memuru ile eğitmen kadrolarında veya en az önlisans düzeyinde öğrenim gerektiren unvan değişikliğine tabi kadrolarda en az iki yıl ya da 5 inci maddenin birinci fıkrasının (d) bendinin (2) numaralı alt bendinde sayılan görevlerde veya ortaöğrenim düzeyinde öğrenim gerektiren unvan değişikliğine tabi kadrolarda en az altı yıl çalışmış olmak,

...” hükmüne yer verildiği, yine aynı maddenin (ı) bendinde; “Bilgisayar işletmeni, veri hazırlama ve kontrol işletmeni, veznedar, anbar memuru, ayniyat memuru, belediye trafik memuru, bilet satış memuru, evlendirme memuru, gişe memuru, memur, mutemet, sayaç memuru ve tahsildar kadrolarına atanabilmek için;

1) En az ortaöğrenim mezunu olmak,

2) Veri hazırlama ve kontrol işletmeni ile bilgisayar işletmeni kadrolarına atanabilmek için ayrıca Milli Eğitim Bakanlığı onaylı bilgisayar işletmeni sertifikasına sahip olmak veya bitirdiği okulun ders müfredatında en az iki dönem bilgisayarla ilgili ders aldığını belgelemek veya bilgisayara ilişkin konularda kurumlarca açılan en az 60 saatlik hizmet içi eğitimlere katılıp başarılı olduğunu gösterir belgeye sahip olmak,

3) 5 inci maddenin birinci fıkrasının (e) bendinde yer alan kadrolarda ayrı ayrı veya toplam en az iki yıl hizmeti bulunmak,” hükmü yer almaktadır.

Mezkûr Yönetmeliğin 20 nci maddesinde, “(1) Zabıta ve itfaiye personelinin görevde yükselme işlemleri, ilgili mevzuat hükümlerine göre yürütülür. Zabıta ve itfaiye personelinin bu Yönetmelik kapsamındaki görevde yükselmeye tabi kadrolara atanmalarında unvan denklikleri esas alınır. Zabıta ve itfaiye personelinden;

a) Zabıta müdürü ve itfaiye müdürü kadrolarında en az iki yıl görev yapanlar, 19 uncu maddenin birinci fıkrasının (c) bendindeki hükümlere göre,

b) Zabıta şube müdürü ve itfaiye şube müdürü kadrolarında görev yapanlar, 5 inci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendi ile (b), (c) ve (ç) bentlerinde yer alan kadrolara ve daha alt düzeydeki diğer kadrolara,

c) Zabıta amiri ve itfaiye amiri kadrolarında görev yapanlar, 5 inci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin (2) numaralı alt bendi ile (c) bendinde yer alan kadrolara ve daha alt düzeydeki diğer kadrolara,

ç) Zabıta komiseri ve itfaiye çavuşu kadrolarında görev yapanlar, 5 inci maddenin birinci fıkrasının (c) bendi ile (d) bendinin (1) numaralı alt bendinde yer alan kadrolara ve daha alt düzeydeki diğer kadrolara,

d) Zabıta memuru ve itfaiye eri kadrolarında görev yapanlar, 5 inci maddenin birinci fıkrasının (d) bendinin (2) numaralı alt bendinde yer alan kadrolar ile daha alt düzeydeki diğer kadrolara, alt görevlerde çalışma süresi şartı hariç olmak üzere, aranan diğer özel şartları taşımaları kaydıyla, sınavsız, genel hükümlere göre atanabilirler.

(2) Söz konusu personelden doktora öğrenimini bitirmiş olanlar hakkında 19 uncu maddenin birinci fıkrasının (d) ve (f) bentlerindeki hükümler de uygulanabilir.” hükmüne yer verilmek suretiyle zabıta ve itfaiye personelinin diğer kadrolara sınavsız ve genel hükümlere göre atanmaları halinde unvan denklikleri tespit edilmiştir.

11/04/2007 tarihli ve 26490 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Belediye Zabıta Yönetmeliği ile belediye zabıta teşkilâtının kuruluş, görev, yetki ve sorumlulukları, zabıta memurlarının nitelikleri, görevde yükselme ve mesleki eğitimleri, kıyafetleri ile çalışma usul ve esasları düzenlenmiştir. Gerek zabıta teşkilatı ve gerekse itfaiye teşkilatı için belediyelerin diğer personelinden ayrı olarak “özel bir görevde yükselme sistemi” benimsenmiştir. Bu görevde yükselme sistemi ilk işe alınmadan (yazılı veya sözlü ile uygulamalı sınav) başlayarak zabıta memuru, zabıta komiseri, zabıta amiri, zabıta şube müdürü şeklinde devam etmektedir.

Diğer kadrolardan zabıta ve itfaiye teşkilatı kadrolarına yapılacak naklen geçişler de yaş, nitelik ve sınav şartlarına bağlanarak kurulan kariyer sistemi güçlendirilmiştir.

Belediye Zabıta Yönetmeliğinin 17 nci maddesi ile de zabıta daire başkanı ve zabıta müdürü dışındaki kadrolara yapılacak atamalara ilişkin görevde yükselme şartları açıkça düzenlenmiştir.

Zabıta teşkilatında oluşturulan kariyer sisteminde kalmak istemeyen bir personelin öncelikle mezkur 20 nci madde çerçevesinde belirlenen denk unvanlara naklen atanması gerekmektedir.

Belediye zabıta teşkilatında görev yapan personelin görevde yükselme sistemi ayrı bir şekilde Belediye Zabıta Yönetmeliğinde düzenlenmiş olup; hizmet ihtiyaçları çerçevesinde bu personelin diğer kadrolara atanmasında gözetilecek unvan denklikleri ise yukarıda bahsi geçen 20 nci maddede belirtilmiştir. Ancak, kadrolar arasında unvan denkliği kurulması, daha önceki hizmet süresinin atanılan kadroda alt görev süresi olarak değerlendirileceği anlamına gelmemektedir.

Bir görevde “vekaleten” veya “görevlendirme” şeklinde geçen hizmet süresinin görevde yükselme sınavına girmek için aranılan hizmet süresinden sayılmaması, bu durumda olan kişiler açısından kazanılmış hakka dönüşmesinin önüne geçmektedir.

Bu itibarla, müdür kadrosu için açılacak görevde yükselme sınavına gireceklerin hangi kadrolarda çalışmış olmaları gerektiği sayma yoluna gidilerek belirlendiğinden, ilgilinin zabıta memurluğu kadrosunda geçen hizmet süresinin veri hazırlama ve kontrol işletmeni kadrosunda çalışmış gibi kabul edilmesinin mümkün bulunmadığı değerlendirilmektedir.