696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen personellerin ücretlerinin kadroya geçtikleri tarihten itibaren aylık (maktu) olarak ödendiği, ancak bu ücretlerin günlük (yevmiye) olarak ödenmesine cevaz veren görüş yazısı olduğu hususu açıklığa kavuşuyor.

Konu hakkında Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından verilen görüş aşağıdaki gibidir;

Bilindiği gibi, 696 sayılı KHK'nin 127. maddesiyle 375 sayılı KHK'ye eklenen geçici 25. maddeye dayanılarak hazırlanan "Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımı Sözleşmeleri Kapsamında Çalıştırılmakta Olan İşçilerin Sürekli İşçi Kadrolarına veya Mahalli İdare Şirketlerinde İşçi Statüsüne Geçirilmesine İlişkin 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 23 ve Geçici 24 üncü Maddelerinin Uygulanmasına Dair Usul ve Esaslar", 01.01.2018 tarihli ve 30288 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

Anılan Tebliğde, kurumlar ve hizmet alımı sözleşmesi itibarıyla, hak sahipliği açısından kapsam, sürekli işçi kadrosuna geçirilme süreci, tespit komisyonu, inceleme kriterleri, ilan, tespit komisyonu kararına itiraz ve süresi, sınava girmeye hak kazananların belirlenmesi, sınavlara ilişkin hususlar, işçi kadrosuna geçirilme, ücret ve sosyal hakların belirlenmesi ile ve benzeri hususlar düzenlenmiştir.

Bu çerçevede, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca işlemler yürütülmektedir.

Ayrıca, 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 127 nci maddesi ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye eklenen geçici 23 ve 24 üncü maddeleri ile sürekli işçi kadrolarına geçirilen işçilerin ücret ile diğer mali ve sosyal haklarına ilişkin şartları Yüksek Hakem Kurulu'nca karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu iş sözleşmesi hükümleri esas alınmak suretiyle belirlenmiş ve Bakanlığımızca 12/04/2018 tarihinde ilan edilmiştir.

4857 sayılı İş Kanununun 48. maddesinde, "İşçilere geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi gerektiği zamanlarda geçici iş göremezlik süresine rastlayan ulusal bayram, genel tatil ve hafta tatilleri, ödeme yapılan kurum veya sandıklar tarafından geçici iş göremezlik ölçüsü üzerinden ödenir. Hastalık nedeni ile çalışılmayan günlerde Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneği aylık ücretli işçilerin ücretlerinden mahsup edilir." hükmü ve 49. maddesinde, "? Hasta, izinli veya sair sebeplerle mazeretli olduğu hallerde dahi aylığı tam olarak ödenen aylık ücretli işçilere 46, 47 ve 48. maddenin birinci fıkrası hükümleri uygulanmaz. Ancak bunlardan ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışanlara ayrıca çalıştığı her gün için bir günlük ücreti ödenir." hükmü öngörülmüştür.

Yukarıda belirtilen maddelerden de anlaşılacağı üzere, aylık (maktu) ücret, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 49. maddesinin dördüncü fıkrasında bahsedilmekle birlikte açıkça tanımlanmamıştır.

Ancak, aylık ücretin en önemli özelliği, işçinin hasta ya da izinli olduğu veya diğer herhangi bir nedenle işine devam edemediği durumlarda bile işçinin ücretinden hiçbir kesinti yapılmaması, çalışana aylığının noksansız olarak ödenmesidir.

Nitekim Yargıtay 9. Hukuk Dairesi'nin 31.10.2001 tarih ve Esas No: 14349, K.No: 16854 sayılı Kararı'nda; "davacı işçinin 31 gün çeken aylarda kendisine 30 gün üzerinden ücret ödendiğini, buna göre bir günün eksik hesaplandığını, yani ödenmediğini ileri sürerek alacak talebinde bulunması üzerine, Yargıtay taraflar arasında düzenlenmiş yazılı bir hizmet akdinin mevcut olmadığı, ücret bordrolarından ücretin günlük ya da haftalık ödendiği sonucunun çıkarılamadığı, bordroların aylık düzenlendiği, bu durumunda ücretlerin aylık ödendiği ve aylık miktarlarının maktu olduğu, bazı ayların 30 bazı ayların 31 ve bazı aylarında daha az günden oluşabileceği, bu bakımdan 31 gün çeken aylar için bir gün eksik ücret ödendiği sonucuna varılamayacağına karar verildiği" belirtilmiştir.

Sonuç olarak, öncelikle asgari ücretin günlük ücret olduğu, işçilerle yapılan iş sözleşmesinde ya da toplu iş sözleşmesinde ücretin maktu (aylık) ücret olduğunun açıkça belirtilmesi, işçinin hasta ya da izinli olduğu veya diğer herhangi bir nedenle işine devam edemediği durumlarda bile çalışanın ücretinden hiçbir kesinti yapılmaması, çalışana aylığının noksansız olarak ödenmesi söz konusuysa ücret sisteminin maktu (aylık) ücret olduğunun anlaşılması gerektiği, aksi takdirde, maktu (aylık) ücrete dair belirtilen kıstaslar söz konusu değilse; işçinin ücreti hesaplanırken, 31 gün çeken aylar için 31 gün üzerinden, 28 veya 29 gün çeken Şubat ayı için de bu günler dikkate alınarak ücretinin hesaplanması gerektiği görüşüne varılmıştır.

Bütün bunlara göre;

1) ilgili takvim İşçinin günlük ve saatlik ücret ile çalışması halinde, yılındaki işçinin çalıştığı fiili günlerin ve çalışılmış gibi sayılan hafta ve genel tatil günlerinin toplanarak hesaplama yapılması, 30 çeken aylarda 30 günlük ücretin, 31 çeken aylarda 31 günlük ücretinin ödenmesi,

2) İşçilerle yapılan iş sözleşmesinde ya da toplu iş sözleşmesinde ücretin maktu (aylık) ücret olduğunun belirtilmesi halinde, işçinin hasta ya da izinli olduğu veya diğer herhangi bir nedenle işine devam edemediği durumlarda bile çalışanın ücretinden hiçbir kesinti yapılmaması, çalışana aylığının noksansız olarak ödenmesi, takvim ayının 28, 29, 30, 31 çekmesine bakılmaksızın, tespit edilmiş olan maktu aylık ücretin ödenmesi gerektiği düşünülmektedir.

3) 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 23 ve 24 üncü maddeleri ile sürekli işçi kadrolarına geçirilen işçilerin ücret ile diğer mali ve sosyal haklarına ilişkin şartları erecek toplu iş sözleşmesinde işçi ücretlerinin günlük ve maktu (aylık) olduğu yönünde bir düzenleme bulunmamaktadır.

Bu hususun taraflar arasında imzalanan iş sözleşmesinde düzenlenmesi mümkün bulunmaktadır.

Dolayısıyla, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 23. maddesi hükmü gereği sürekli işçi kadrolarına geçirilen işçilerin ücretlerinin; günlük ve saatlik ücret mi yoksa maktu ücret (aylık) mi olduğunun Kurumunuzca belirlenmesi gerekmektedir.

Ancak, 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanununa göre de, işçilerle işverenler arasında hizmet akdinden, toplu iş sözleşmesinden veya İş Kanununa dayanan her türlü hak iddialarından doğan hukuk uyuşmazlıklarının kesin olarak çözüme bağlanması görev ve yetkisi iş mahkemelerine ait bulunmaktadır.

Öte yandan, ilgi yazınızda konu edilen ve Genel Müdürlüğümüzün Türkiye Sağlık İşçileri Sendikası Genel Başkanlığının başvurusu üzerine verdiği 02.05.2019 tarihli ve 1091179 sayılı görüş yazımızda; işçi ücretlerinin günlük (yevmiye) olarak ödeneceği yönünde bir görüş verilmemiş olup, anılan sendikaya da yukarıda belirtilenler doğrultusunda görüş verilmiştir.