Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun;

"Adaylığa kabul edilme" başlıklı 54 üncü maddesinde, "Sınavlarda başarılı olanlardan Devlet memurluğuna girmek isteyenler başarı listesindeki sıraya ve 47 nci maddeye göre ilan edilen kadro sayısı kadar, kurumlarınca memur adayı olarak atanırlar.

Aday olarak atanmış Devlet memurunun adaylık süresi bir yıldan az iki yıldan çok olamaz ve bu süre içinde aday memurun başka kurumlara nakli yapılamaz." hükmü,

"Muvazzaf askerliğe ayrılan memurların terhislerinde göreve başlatılmaları ile muvazzaf askerlikte geçen sürelerin kademe ve derece intibaklarında değerlendirilmesi" başlıklı 83 üncü maddesinde, "Devlet memuru iken muvazzaf askerlik hizmetini yapmak üzere silah altına alınanlardan askerlik görevini tamamlayıp memuriyete dönmek isteyenler, terhis tarihinden itibaren 30 gün içinde kurumlarına başvurmak ve kurumları da başvurma tarihinden itibaren azami 30 gün içinde ilgilileri göreve başlatmak zorundadırlar.

Bunların muvazzaf askerlikte geçen süreleri muvazzaf askerliğe ayrıldıkları sırada iktisap etmiş oldukları derecede kademe ilerlemesi yapılmak suretiyle değerlendirilir. Bu gibilerin muvazzaf askerliğe ayrılmadan önce işgal ettikleri kadroda kazandıkları kademe ilerlemeleri ayrıca gözönünde bulundurulur. Askerlik öncesi kademe ilerlemeleri ile askerlikte geçen süre toplamının 3 yılı aşan kısmı usulü dairesinde üst dereceye terfi ettikleri zaman bu derecede kademe ilerlemesi yapılmak suretiyle değerlendirilir." hükmü,

"Muvazzaf askerliğini yaptıktan sonra Devlet memurluğuna girenlerin kademe intibakları" başlıklı 84 üncü maddesinde, "Muvazzaf askerlik görevini yaptıktan sonra Devlet memurluğuna atananlar adaylık esaslarına tabi olurlar ve muvazzaf askerlikte geçen süreleri asaletlerinin tasdikinden sonra kademe ilerlemesi yapılmak ve sınav veya seçmeye tabi tutulmak suretiyle derece yükseltilmesinde de değerlendirilir." hükmü,

"Yıllık izin" başlıklı 102 nci maddesinde, "Devlet memurlarının yıllık izin süresi, hizmeti 1 yıldan on yıla kadar (On yıl dahil) olanlar için yirmi gün, hizmeti on yıldan fazla olanlar için 30 gündür. Zorunlu hallerde bu sürelere gidiş ve dönüş için en çok ikişer gün eklenebilir." hükmü, "Yıllık izinlerin kullanılışı" başlıklı 103 üncü maddesinde,

"Yıllık izinler, amirin uygun bulacağı zamanlarda, toptan veya ihtiyaca göre kısım kısım kullanılabilir. Birbirini izliyen iki yılın izni bir arada verilebilir. Cari yıl ile bir önceki yıl hariç, önceki yıllara ait kullanılmayan izin hakları düşer.

Öğretmenler yaz tatili ile dinlenme tatillerinde izinli sayılırlar. Bunlara, hastalık ve diğer mazeret izinleri dışında, ayrıca yıllık izin verilmez.

Hizmetleri sırasında radyoaktif ışınlarla çalışan personele, her yıl yıllık izinlerine ilaveten bir aylık sağlık izni verilir." hükmü yer almaktadır.

Öte yandan, 154 Nolu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliğinde yıllık izin sürelerinin hesabında, hangi statüde olursa olsun kamu kurum ve kuruluşlarında geçen hizmet süreleri ile kamu kurum ve kuruluşlarında geçmese dahi Devlet memurlarının kazanılmış hak aylıklarında değerlendirilen hizmet sürelerinin dikkate alınması gerektiği belirtilmektedir. Yıllık izin süresinin hesabında kullanılan süreler bakımından aday memur ile asil memur arasında hiçbir farklılık bulunmamaktadır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri çerçevesinde yıllık iznin kullanılmasının ne şekilde yapılacağı ile yıllık izne hak kazanmada dikkat edilecek konularla ilgili olarak aşağıda yer verilen hususların göz önünde bulundurulması gerekmektedir.

-Aday memurlar, bir yıllık hizmet sürelerini doldurdukları tarihten itibaren, adaylıklarının kalkıp kalkmadığına bakılmaksızın içinde bulunulan takvim yılına ait yıllık izin kullanmaya hak kazanırlar. Bir önceki takvim yılına ait izin hakları bulunmamaktadır.

Örneğin, 16 Kasım 2020 tarihinde aday memur olarak göreve başlayan personel 16 Kasım 2021 tarihinde bir yıllık sürenin dolması nedeniyle 20 günlük yıllık izin süresine hak kazanacaktır.

-Yıllık izin hakkı kazanan aday memur, bu izninin bir kısmını ya da tamamını içinde bulunulan yılda amirinin uygun bulacağı zamanlarda kullanabileceği gibi izleyen takvim yılına da aktarabilir. İzleyen yılın izin hakkına ise ilgili yılın 1 Ocak tarihinde hak kazanılacaktır.

Örneğin, 31 Aralık 2021 tarihinde göreve başlayan aday memur, (yıllık izin süresinin hesabında kullanılabilecek başka bir sürenin olmaması halinde) 31 Aralık 2022 tarihinde 20 gün yıllık izin hakkına sahip olacaktır. İzleyen yıl iznine ise 1 Ocak 2023 tarihinde hak kazanacaktır. Bu memurun 2021 yılı için yıllık izin hakkı bulunmamaktadır.

-Aday memurlar, kamu kurum ve kuruluşlarında geçirdikleri hizmet süreleri ile askerlikte ya da kazanılmış hak aylığında sayılabilecek türdeki özel sektördeki hizmet toplamının bir yıldan fazla olması halinde, aday olarak göreve başladıkları tarih itibarıyla yıllık izin hakkına sahip olabileceklerdir.

Örneğin, 6 ay muvazzaf askerlik hizmeti bulunan ve 12 Şubat 2020 tarihinde mühendis kadrosunda göreve başlayan aday memurun, memurluğa girmeden önce belediyenin sermayesinin yarıdan fazlasına sahip olduğu şirketlerde 2 ay hizmeti (tamamı), özel sektörde mühendis olarak 4 ay hizmet süresinin olması halinde, bu süresinin ¾'ü (3 ay) kazanılmış hak aylığında değerlendirilebileceğinden, söz konusu personel 12 Mart 2020 tarihi itibarıyla 20 gün süreli yıllık izin hakkına sahip olacaktır.

-Muvazzaf askerlik görevini yaptıktan sonra Devlet memurluğuna aday memur olarak göreve başlayan personelin askerlikte geçen hizmet süresi (muvazzaf askerlik süresi borçlanmaya bağlı olmaksızın) ile çalışmış olduğu hizmet süresinin bir yılı doldurması halinde 20 günlük izin hakkına sahip olacaktır.

Örneğin, muvazzaf askerlik hizmetinin altı ay olarak tamamlayan ve 16 Kasım 2020 tarihinde Devlet memurluğuna aday memur olarak göreve başlayan personel adaylık hizmet süresinin altı ayı doldurduğu 16 Mayıs 2021 tarihi itibari ile 20 günlük yıllık izin hakkına sahip olacaktır.

-30 günlük yıllık izne hak kazanılmasında yıllık izin süresi hesabına dahil 10 yıllık hizmet süresini dolduran personel 30 gün yıllık izin hakkına sahip olacak ve takip eden takvim yılında tekrar 30 günlük yıllık izin hakkını elde edecektir.

Örneğin, 30 Aralık 2010 tarihinde aday memur olarak göreve başlayan ve 30 Aralık 2020 tarihinde 10 yıllık hizmet süresini tamamlayan personel 30 gün süreli yıllık izne hak kazanacak, 1 Ocak 2021 tarihinde de yeniden 30 günlük yıllık izin hakkını elde edecektir. Bu personelin 30 Aralık 2020 tarihinden önce 2020 yılına ait 20 gün izni bulunduğundan bu izni kullanmış olması halinde 30 Aralık 2020 tarihinde yine 2020 yılına ait olmak üzere 10 günlük izin hakkı doğacaktır.

Bu itibarla, izin sürelerine hak kazanılmasında ilk izin hakkı hizmet süresine göre, sonraki izin hakları ise takvim yılına göre hak kazanılmaktadır.