Konuya dair Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü tarafından verilen görüş aşağıdaki gibidir.

- Hiç müzik yayın izni almayan iş yerleri hakkında Yönetmeliğin ek 3 üncü maddesine göre idari işlem tesis edilip edilemeyeceği,

- Müzik yayın izni bulunmayan iş yerlerinde müzik yayını yapıldığının tespit edilmesi halinde idari işlemlerin yetki devri yapılan ve yapılmayan idarelerde hangi mevzuata göre yapılması gerektiği, ayrıca 1608 sayılı Umuru Belediyeye Müteallik Ahkamı Cezaiye Hakkında Kanunun 1 inci maddesi kapsamında müzik aletlerinin mühürlenerek faaliyetten men edilip edilemeyeceği,

- Müzik yayın izni bulunan sıhhi müesseseler ile umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinde mevzuat hükümlerine aykırı şekilde müzik yayını yapıldığının tespit edilmesi halinde, yetki devri yapılan idarelerde 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 36 ncı maddesi, 2872 sayılı Çevre Kanununun 20 nci maddesi veya 2559 sayılı Polis Vazife ve Salahiyet Kanununun 6 ncı maddesinden hangisine göre idari para cezası uygulanması gerektiği, yetki devri yapılmayan idarelerde idari işlemlerin hangi mevzuat hükmüne göre ve hangi kurum tarafından yapılması gerektiği,

- Düğün salonu faaliyet konulu iş yerleri için müzik yayın izni düzenlenmesi gerekip gerekmediği,

- Mevcut canlı müzik izin belgelerinin müktesep hak kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği,

Hususlarında Bakanlığımız görüşü talep edilmiştir.

Bilindiği üzere, 5393 sayılı Belediye Kanununun 13 üncü maddesi “…

Belediye sınırları içinde oturan, bulunan veya ilişiği olan her şahıs, belediyenin kanunlara dayanan kararlarına, emirlerine ve duyurularına uymakla ve belediye vergi, resim, harç, katkı ve katılma paylarını ödemekle yükümlüdür.” hükmünü,

15 inci maddesi “Belediyenin yetkileri ve imtiyazları şunlardır:

…

b) Kanunların belediyeye verdiği yetki çerçevesinde yönetmelik çıkarmak, belediye yasakları koymak ve uygulamak, kanunlarda belirtilen cezaları vermek.

…” hükmünü,

5326 sayılı Kabahatler Kanununun 15 inci maddesinin birinci fıkrası “Bir fiil ile birden fazla kabahatin işlenmesi halinde bu kabahatlere ilişkin tanımlarda sadece idarî para cezası öngörülmüşse, en ağır idarî para cezası verilir. Bu kabahatlerle ilgili olarak kanunda idarî para cezasından başka idarî yaptırımlar da öngörülmüş ise, bu yaptırımların her birinin uygulanmasına karar verilir.” hükmünü,

32 nci maddesinin birinci fıkrası “Yetkili makamlar tarafından adlî işlemler nedeniyle ya da kamu güvenliği, kamu düzeni veya genel sağlığın korunması amacıyla, hukuka uygun olarak verilen emre aykırı hareket eden kişiye yüz Türk Lirası idarî para cezası verilir. Bu cezaya emri veren makam tarafından karar verilir.” hükmünü,

36 ncı maddesinin ikinci fıkrası “Bu fiilin bir ticarî işletmenin faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde işletme sahibi gerçek veya tüzel kişiye bin Türk Lirasından beşbin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir.” hükmünü,

2559 sayılı Polis Vazife ve Salȃhiyet Kanununun 6 ncı maddesi “Umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinden;

a) Faaliyetten geçici olarak men edildiği halde süresinden önce açılan,

b) Açık ve kapalı bulunacağı saatlere uymayan,

c) Bu Kanunun 12 nci maddesinde belirtilen yasaklara uymadığı tespit edilen,

d) Mevzuat hükümlerine aykırı olarak işletilen,

İş yerlerinin işletmecilerine beşyüzmilyon Türk Lirası ile birmilyar Türk Lirası arasında idarî para cezası verilir.

Bu maddede öngörülen idarî para cezaları, belediye sınırları içinde belediye encümeni, belediye sınırları dışında il daimi encümeni tarafından verilir. Verilen idarî para cezalarına dair kararlar ilgililere 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebliğ edilir. Bu cezalara karşı tebliğ tarihinden itibaren en geç yedi gün içinde yetkili idare mahkemesine itiraz edilebilir. İtiraz, idarece verilen cezanın yerine getirilmesini durdurmaz. İtiraz üzerine verilen karar kesindir. İtiraz, zaruret görülmeyen hallerde evrak üzerinde inceleme yapılarak en kısa sürede sonuçlandırılır. İdarî para cezaları 6183 sayılı Âmme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil olunur.

Bu maddede belirtilen aynı fiillerin bir yıl içinde tekrarı halinde, en son uygulanan para cezası bir kat artırılarak uygulanır.” hükmünü,

2872 sayılı Çevre Kanununun 12 nci maddesinin birinci fıkrası “Bu Kanun hükümlerine uyulup uyulmadığını denetleme yetkisi Bakanlığa aittir. Gerektiğinde bu yetki, Bakanlıkça; il özel idarelerine, çevre denetim birimlerini kuran belediye başkanlıklarına, Denizcilik Müsteşarlığına, Türkiye Çevre Ajansına, Emniyet Genel Müdürlüğüne, Jandarma Genel Komutanlığına ve Sahil Güvenlik Komutanlığına devredilir. Denetimler, Bakanlığın belirlediği denetim usûl ve esasları çerçevesinde yapılır.” hükmünü,

14 üncü maddesi “Kişilerin huzur ve sükununu, beden ve ruh sağlığını bozacak şekilde ilgili yönetmeliklerle belirlenen standartlar üzerinde gürültü ve titreşim oluşturulması yasaktır.

Ulaşım araçları, şantiye, fabrika, atölye, işyeri, eğlence yeri, hizmet binaları ve konutlardan kaynaklanan gürültü ve titreşimin yönetmeliklerle belirlenen standartlara indirilmesi için faaliyet sahipleri tarafından gerekli tedbirler alınır.” hükmünü,

15 inci maddesi “Bu Kanun ve bu Kanun uyarınca yayımlanan yönetmeliklere aykırı davrananlara söz konusu aykırı faaliyeti düzeltmek üzere Bakanlıkça ya da 12 nci maddenin birinci fıkrası uyarınca denetim yetkisinin devredildiği kurum ve merciler tarafından bir defaya mahsus olmak üzere esasları yönetmelikle belirlenen ve bir yılı aşmamak üzere süre verilebilir.

Faaliyet; süre verilmemesi halinde derhal, süre verilmesi durumunda, bu süre sonunda aykırılık düzeltilmez ise Bakanlıkça ya da 12 nci maddenin birinci fıkrası uyarınca denetim yetkisinin devredildiği kurum ve merciler tarafından kısmen veya tamamen, süreli veya süresiz olarak durdurulur. Çevre ve insan sağlığı yönünden tehlike yaratan faaliyetler süre verilmeksizin durdurulur.

Çevresel Etki Değerlendirmesi incelemesi yapılmaksızın başlanan faaliyetler Bakanlıkça, proje tanıtım dosyası hazırlanmaksızın başlanan faaliyetler ise mahallin en büyük mülkî amiri tarafından süre verilmeksizin durdurulur.

Süre verilmesi ve faaliyetin durdurulması, bu Kanunda öngörülen cezaların uygulanmasına engel teşkil etmez.” hükmünü, 20 nci maddesi “İdarî nitelikteki cezalar şunlardır:

a)…

h) Bu Kanunun 14 üncü maddesine göre çıkarılan yönetmelikle belirlenen önlemleri veya gerekli izinleri almayan veya standartlara aykırı şekilde gürültü ve titreşime neden olanlara, konutlar için 400 Türk Lirası (4.839 TL), ulaşım araçları için 1.200 Türk Lirası (14.613 TL), işyerleri ve atölyeler için 4.000 Türk Lirası (48.828 TL), fabrika, şantiye ve eğlence gürültüsü için 12.000 Türk Lirası (146.576 TL) idarî para cezası verilir.

…” hükmünü,

23 üncü maddesi “Bu Kanunda belirtilen idarî para cezaları, bu cezaların verilmesini gerektiren fiillerin işlenmesinden itibaren üç yıl içinde birinci tekrarında bir kat, ikinci ve müteakip tekrarında iki kat artırılarak verilir.” hükmünü,

24 üncü maddesi “Bu Kanunda öngörülen idarî yaptırım kararlarını verme yetkisi Bakanlığa aittir.

Bu yetki, 12 nci maddenin birinci fıkrası uyarınca denetim yetkisinin devredildiği kurum ve merciler tarafından da kullanılır.

Bu Kanunda öngörülen idarî yaptırım kararları Bakanlık merkez teşkilâtında genel müdürler, taşra teşkilâtında çevre ve şehircilik il müdürlerince verilir.

…” hükmünü,

25 inci maddesinin birinci fıkrası “Bu Kanunda öngörülen idarî yaptırımların uygulanmasını gerektiren fiillerle ilgili olarak yetkili denetleme elemanlarınca bir tutanak tanzim edilir. Bu tutanak denetleme elemanlarının bağlı bulunduğu ve idarî yaptırım kararını vermeye yetkili mercie intikal ettirilir. Bu merci, tutanağı değerlendirerek gerekli idarî yaptırım kararını verir. İdarî yaptırım kararı, 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre idarî yaptırım kararını veren merci tarafından ilgiliye tebliğ edilir.” hükmünü,

27 nci maddesi “Bu Kanunda yazılı fiiller hakkında verilecek idari nitelikteki cezalar, bu fiiller için diğer kanunlarda yazılı cezaların uygulanmasına engel olmaz.” hükmünü,

İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (t) bendi “İş yeri: Ticari, sınai, zirai veya mesleki bir faaliyetin ya da girişimin icrasına tahsis edilen veya bu faaliyetlerde kullanılan, kara ya da su üzerindeki açık veya kapalı alanda bulunan sabit ya da mobil yerleri” hükmünü,

6 ncı maddesinin birinci fıkrası “Yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılamaz ve çalıştırılamaz. İşyerlerine bu Yönetmelikte belirtilen yetkili idareler dışında diğer kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili meslek kuruluşları tarafından özel mevzuatına göre verilen izinler ile tescil ve benzeri işlemler bu Yönetmelik hükümlerine göre ruhsat alma mükellefiyetini ortadan kaldırmaz. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerleri yetkili idareler tarafından kapatılır.” hükmünü ve üçüncü fıkrası “İşyeri açmak isteyen gerçek veya tüzel kişiler, işyerlerini bu Yönetmeliğe uygun olarak tanzim ettikten sonra Örnek 1 ve 2’de yer alan durumlarına uygun formu doldurarak yetkili idareye başvurur.” hükmünü,

13 üncü maddesi “İşyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen işyerleri, yetkili idareler tarafından ruhsatın verildiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde kontrol edilir. İşyerinin bu süre içinde kontrol edilmemesi halinde ruhsat kesinleşir. Kontrol görevini yerine getirmeyen yetkili idare görevlileri hakkında kanunî işlem yapılır.

İşyeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesinden sonra yapılacak denetimlerde mevzuata uygun olmayan unsurların ve noksanlıkların tespiti halinde, işyerine bu noksanlık ve hatalarını gidermesi için bir defaya mahsus olmak üzere onbeş günlük süre verilir.

Verilen süre içinde tespit edilen noksanlık ve aykırılıklar giderilmediği takdirde, ruhsat iptal edilerek işyeri kapatılır. Ayrıca ilgililerin yalan, yanlış ve yanıltıcı beyanı varsa haklarında kanunî işlem yapılır.” hükmünü,

37 nci maddesi “Kolluk, umuma açık istirahat ve eğlence yerlerini genel güvenlik ve asayiş yönünden denetler. Denetimler sırasında tespit edilen mevzuata aykırı hususlar, yetkili idarelere gereği yapılmak üzere bildirilir.” hükmünü,

38 inci maddesi “İş yerlerindeki müzik yayınları, 30/11/2022 tarihli ve 32029 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevresel Gürültü Kontrol Yönetmeliği hükümleri kapsamında verilmiş müzik yayın izni ile yapılır.

Müzik yayın izni ruhsata işlenmez. Ancak görevlilerce sorulduğu zaman gösterilebilecek şekilde iş yerinde bulundurulur.

Müzik yayın izni iptal edilen iş yerlerinde, müzik yayını harici faaliyetlere devam edilir. Müzik yayın izni iptal edildiği halde müzik yayını yaptığı tespit edilen iş yerlerinde, ek 3 üncü maddeye göre işlem tesis edilir.” hükmünü,

39 uncu maddesi “2559 sayılı Kanunun 8 inci maddesinde sayılan hususların tespiti halinde belirtilen işyerleri otuz günü geçmemek üzere geçici süreyle; bu işyerlerinin mevzuat hükümlerine aykırı olarak ruhsatsız işletildiğinin tespiti halinde ise süresiz olarak ya da ruhsat alıncaya kadar mahallin en büyük mülki idare amiri tarafından faaliyetten men edilir. Faaliyetten men’e ilişkin onay uygulanmak üzere yetkili idareye bildirilir. Yetkili idare en geç üç işgünü içinde faaliyetten men’e ilişkin kararı işyerini mühürlemek suretiyle uygulayarak buna ilişkin tutanağın bir suretini ilgili mülki makama gönderir. Yetkili idare, işyerinin faaliyetten men’ine ilişkin kararı süresinde uygulamazsa, sorumluluğu yetkili idareye ait olmak üzere kapatma kararı kolluk güçleri tarafından re’sen uygulanır ve yetkili idareye bilgi verilir.

36 ncı maddeye aykırılığın veya 2559 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinde belirtilen hususların tespiti hâlinde, yetkili idare tarafından 2559 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinde belirtilen usûle göre idarî para cezası uygulanır.” hükmünü,

42 nci maddesinin birinci fıkrası “2559 sayılı Polis Vazife ve Selahiyet Kanununun 8 inci maddesinde belirtilen fiiller sebebiyle bir yıl içinde üç defa faaliyetten men edilen işyerlerinde, bu fiiller tekrar işlendiği takdirde, işyeri açma ve çalışma ruhsatı mahallin en büyük mülkî idare amirinin bildirimi üzerine yetkili idareler tarafından beş işgünü içinde iptal edilir.” hükmünü,

Ek 3 üncü maddesi “13 üncü maddenin birinci fıkrası, 21 inci maddenin ikinci fıkrası ve 23 üncü maddenin beşinci fıkrası uyarınca yapılacak ilk denetimden sonra yetkili idarelerce yapılacak denetimlerde, işletmecinin kusurlu fiili sebebiyle iş yerinde oluşmuş, mer’i mevzuata aykırılıkların ve noksanlıkların tespiti halinde, bu aykırılıkların ve noksanlıkların giderilmesi için işletmeciye bir defaya mahsus onbeş günlük süre verilir. Verilen süre içinde tespit edilen aykırılıkların ve noksanlıkların giderilmemesi halinde 1608 sayılı Kanunun 1 inci maddesi gereğince işletmeciye idari para cezası verilir. Ayrıca gayrisıhhî müesseselerde aykırılık ve noksanlıklar giderilinceye kadar, sıhhi müesseselerde ise yetkili idarenin öngördüğü ve onbeş günden fazla olmayan bir süre kadar faaliyetin menine karar verilir. Aykırılıkların ve noksanlıkların giderildiğinin tespiti halinde iş yeri hakkında verilmiş olan men kararı derhal kaldırılır. Umuma açık istirahat ve eğlence yerleri bakımından 2559 sayılı Kanunun 6 ncı ve 8 inci madde hükümleri saklıdır.” hükmünü,

Çevresel Gürültü Kontrol Yönetmeliğinin 5 inci maddesi “Bakanlık;

a) Çevresel gürültüyü azaltacak program ve politikaları belirlemekle, bu program ve politikaların uygulanmasını kolaylaştırıcı belge ve dokümanı hazırlamakla,

b) Bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanmasında kurum ve kuruluşlar arasında işbirliği ve eşgüdümü sağlamakla,

…

f) Bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanmasına yönelik çevresel gürültü kaynaklarını denetlemekle, ihlalin tespiti halinde idari yaptırım uygulamakla,

…

(2) İl Müdürlükleri;

a) Bu Yönetmeliğin uygulanmasına yönelik işbirliği ve koordinasyonu sağlamak, izleme ve denetim faaliyetlerini gerçekleştirmekle,

…

ç) Bu Yönetmelik hükümlerinin ihlalinin tespiti halinde idari yaptırım uygulamakla,

…

yetkili ve sorumludur.

(3) Büyükşehir, il, ilçe, belde belediyeleri ve il özel idareleri;

…

d) Çevre Kanunu uyarınca yetki devri yapılması halinde Bakanlıkça belirlenen usuller çerçevesinde bu Yönetmeliğin uygulanmasına yönelik izleme ve denetim faaliyetlerini gerçekleştirmekle,

e) Çevre Kanunu uyarınca yetki devri yapılması halinde bu Yönetmeliğin ihlalinin tespiti durumunda idari yaptırım uygulamak ve yapılan denetim ve idari yaptırım sonuçlarını il müdürlüklerine iletmekle,

ilgili hususlarda gerekli tedbirleri alır.” hükmünü,

11 inci maddesinin on birinci fıkrası “Aynı takvim yılı içinde üç defa bu Yönetmelik hükümlerinin ihlalinin tespiti halinde İl Müdürlüğü tarafından müzik yayın izni iptal edilir. Müzik yayın izni iptal edilen işyeri iki takvim yılından sonra müzik yayın izni için tekrar başvurabilir.” hükmünü,

Geçici 3 üncü maddesi “…

(2) Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce İl Müdürlüklerinden alınan çevresel gürültü konulu çevre izin muafiyet yazıları; mevcut çevre izin ve lisans belgeleri süresi sonuna kadar geçerlidir.

(3) Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce canlı müzik izin belgesi almış olan işyerleri iki yıl içerisinde bu Yönetmelik çerçevesinde müzik yayın izni almak üzere başvuruda bulunur.” hükmünü,

Müzik Yayını İznine İlişkin Usul ve Esasların 9 uncu maddesi “Bu Usul ve Esaslara aykırı hareket edenler hakkında 2872 sayılı Çevre Kanununda öngörülen müeyyideler uygulanır.” hükmünü amirdir.

Yukarıda yer alan açıklamalar çerçevesinde;

- 2872 sayılı Kanun uyarınca çevre denetimlerini yapma ve idari yaptırım uygulama görev ve yetkisinin esasında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve il müdürlüklerinde olduğu, Bakanlığın bu yetkisini çevre denetim birimlerini kuran belediye başkanlıklarına Çevresel Gürültü Kontrol Yönetmeliği kapsamında devredebileceği ve yetki devri yapılan belediyeler ile yetki devri yapılmamış belediyelerin farklı mevzuat kapsamında işlem yapmasıyla ilgili mezkûr Kanunun 27 nci maddesi hükmü uyarınca bu Kanun kapsamında tanzim edilen idari nitelikteki cezaların aynı fiiller için diğer kanunlarda yazılı cezaların uygulanmasına engel olmayacağı, dolayısıyla yetki devri yapılmış olan belediyeler açısından aynı fiil sebebiyle hem 2872 sayılı Kanun uyarınca hem de ilgili diğer kanunlardan birisi uyarınca (5326 sayılı Kanun veya 2559 sayılı Kanun) idari yaptırım uygulanabileceği, yetki devri yapılmamış belediyelerin ise 2872 sayılı Kanun dışında yetkili kılındıkları kanunlar uyarınca idari yaptırım uygulayabileceği,

- Aynı takvim yılı içinde üç defa idari para cezası uygulanan iş yerine eylemin tekrarı halinde 2872 sayılı Kanunun 20 nci ve 23 üncü maddeleri uyarınca artırımlı idari para cezası uygulanması ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü tarafından müzik yayın izninin iptal edilmesi gerektiği, bahse konu iş yerinin umuma açık istirahat ve eğlence yeri olması durumunda ise işletmeciye 2559 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi uyarınca ayrıca artırımlı idari para cezası uygulanması gerektiği,

- Müzik yayın izni bulunmadığı halde müzik yayını yaptığı veya müzik yayın izni bulunmakla birlikte Çevresel Gürültü Kontrol Yönetmeliğinde belirlenen gürültü veya titreşim sınırını aştığı tespit edilen iş yerlerinde, işletmeciye bir defaya mahsus 15 günlük süre verilmesi, verilen sürede aykırılıklar ve noksanlıklar giderilmediği takdirde 1608 sayılı Kanun uyarınca idari para cezası verilerek 15 güne kadar faaliyetten men kararı verilmesi gerektiği,

- Çevresel Gürültü Kontrol Yönetmeliğinin yürürlük tarihinden önce canlı müzik izin belgesi almış olan iş yerlerinin, 30.11.2022 tarihinden itibaren iki yıl içinde bu Yönetmelik çerçevesinde müzik yayın izni almak üzere ilgili Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğüne başvuruda bulunmaları gerektiği,

Değerlendirilmektedir.

Diğer taraftan, düğün salonlarına ilişkin soruyla ilgili olarak çevresel gürültüye neden olan müzik yayını yapan iş yerlerinin Çevresel Gürültü Kontrol Yönetmeliğinin 11 inci maddesinde yer alan hükümleri sağlaması gerektiğine ilişkin olarak daha önce verilmiş olan Bakanlık (Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü) görüşünün bir örneği ekte gönderilmiştir.